🏥 ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర బడ్జెట్‌లో అద్భుతం: రూ. 25 లక్షల ఆరోగ్య బీమా పథకం పూర్తి వివరాలు

ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ప్రజల ఆరోగ్య భద్రతను నూతన స్థాయికి తీసుకెళ్లే మహత్తర ప్రణాళిక ప్రారంభమైంది. టీడీపీ నేతృత్వంలోని ఎన్డీఏ ప్రభుత్వం 2025-26 ఆర్థిక సంవత్సరపు బడ్జెట్‌లో భాగంగా ప్రతి కుటుంబానికి రూ. 25 లక్షల ఆరోగ్య బీమా పథకాన్ని ప్రకటించడం రాష్ట్ర ప్రజలకు ఊహించని కానుక. ఈ పథకం వైద్య ఖర్చుల భారంతో సతమతమవుతున్న మధ్యతరగతి, పేద కుటుంబాలకు ఎంతో ఊరట కలిగించనుంది.

🔍 రూ. 3.22 లక్షల కోట్ల బడ్జెట్: సంక్షేమానికి, అభివృద్ధికి పెద్దపీట

ఫిబ్రవరి 28, 2025న ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభలో ప్రవేశపెట్టిన ఈ బడ్జెట్ మొత్తం రూ. 3,22,359 కోట్లు. ఆర్థిక మంత్రి పయ్యావుల కేశవ్, వ్యవసాయ మంత్రి కె. అచ్చెన్నాయుడు బడ్జెట్ వివరాలను విశదీకరించారు. ఈ బడ్జెట్‌లో రాష్ట్ర ఆదాయ వ్యయం రూ. 2,51,162 కోట్లు కాగా, మూలధన వ్యయం రూ. 40,635 కోట్లుగా నిర్ణయించబడింది.

ఒక దశాబ్దం క్రితం విభజన ఆర్థిక సమస్యలతో సతమతమైన ఆంధ్రప్రదేశ్, ఇప్పుడు పునరుద్ధరణ బాటలో పయనించడానికి ఈ బడ్జెట్ ఒక రోడ్‌మ్యాప్‌గా భావించవచ్చు. విభజన హామీలు నెరవేరకపోవడం, అధిక రుణభారం, మౌలిక సదుపాయాల కొరత వంటి సవాళ్లను ఎదుర్కొంటున్న రాష్ట్రానికి ఈ బడ్జెట్ కొత్త ఆశలను రేకెత్తిస్తోంది.

🌟 సూపర్ సిక్స్: ప్రజలకు ఆరు విలువైన కానుకలు

ఎన్నికల సమయంలో టీడీపీ-జనసేన-బీజేపీ కూటమి హామీ ఇచ్చిన ‘సూపర్ సిక్స్’ పథకాలకు ఈ బడ్జెట్‌లో భారీగా నిధులు కేటాయించారు:

1. తల్లికి వందనం: విద్యార్థుల తల్లులకు సంవత్సరానికి రూ. 15,000 ఆర్థిక సాయానికి రూ. 9,403 కోట్లు కేటాయించారు. ఈ పథకం వల్ల విద్యార్థుల హాజరు శాతం పెరుగుతుందని, బాలికల చదువుకు ప్రోత్సాహం లభిస్తుందని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. మే నెలలో ప్రారంభమయ్యే ఈ పథకం దాదాపు 38 లక్షల కుటుంబాలకు మేలు చేయనుంది.

2. అన్నదాత సుఖీభవ: రైతులకు సంవత్సరానికి రూ. 20,000 ఆర్థిక సాయానికి రూ. 6,300 కోట్లు. వ్యవసాయంలో పెరిగిన ఉత్పాదక ఖర్చులను దృష్టిలో ఉంచుకుని ఈ నిర్ణయం తీసుకోవడం రైతు సంక్షేమంపై ప్రభుత్వ నిబద్ధతను చాటుతోంది. కేంద్ర ప్రభుత్వం అందించే రూ. 6,000 (పీఎం కిసాన్)తో కలిపి మొత్తం రూ. 20,000 చేర్చడం విశేషం.

3. దీపం-2: ప్రతి కుటుంబానికి ఏడాదికి మూడు ఉచిత గ్యాస్ సిలిండర్లకు రూ. 2,601 కోట్లు. పెరిగిన సిలిండర్ ధరలతో ఇబ్బంది పడుతున్న గృహిణులకు ఈ పథకం వరంగా మారనుంది. దీనివల్ల ప్రతి కుటుంబం వార్షికంగా సగటున రూ. 2,700 ఆదా చేయగలదు.

🩺 రూ. 25 లక్షల ఆరోగ్య బీమా: జీవితాలను కాపాడే భరోసా

ఈ బడ్జెట్‌లో అత్యంత విప్లవాత్మక నిర్ణయం రూ. 25 లక్షల ఆరోగ్య బీమా పథకం. ఆరోగ్య రంగానికి రూ. 19,265 కోట్లు కేటాయించగా, ఇందులో మూలధన వ్యయానికి రూ. 2,075 కోట్లు కేటాయించారు. గత ఆర్థిక సంవత్సరంతో పోలిస్తే ఇది రూ. 1,420 కోట్లు అధికం.

ఈ పథకం రాష్ట్రంలోని 1.47 కోట్ల కుటుంబాలకు వర్తిస్తుంది. దీని ప్రత్యేకతలు:

• ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్ ఆసుపత్రుల్లో చికిత్స పొందే వీలు
• క్యాష్‌లెస్ చికిత్స, పూర్తి ఖర్చుల భరణ
• క్రిటికల్ కేర్ కోసం ప్రత్యేక నిబంధనలు
• గత ప్రభుత్వం నాటి ఆరోగ్యశ్రీ పథకం పరిమితులను దాటి, ఊహించని వైద్య ఖర్చులను కూడా భరించే వ్యవస్థ

ఆరోగ్య మంత్రి సత్య కుమార్ యాదవ్ ప్రకారం, “రాష్ట్రంలో పేదరికం వల్ల ఏటా 37,000 కుటుంబాలు వైద్య ఖర్చుల కారణంగా దారిద్ర్యరేఖకు దిగువకు చేరుతున్నాయి. ఈ పథకం ద్వారా ఆ కుటుంబాలకు భరోసా ఇవ్వడం మా ప్రధాన లక్ష్యం.”

ఎన్టీఆర్ వైద్య విశ్వవిద్యాలయం రెక్టర్ డాక్టర్ శర్మ అభిప్రాయం ప్రకారం, “ఇంతటి విస్తృత బీమా కవరేజ్ అందించడం వల్ల సామాన్యులు వైద్యం కోసం ఆదాయాన్ని అమ్ముకునే పరిస్థితి తప్పుతుంది. ఇది ఆరోగ్య రంగంలో మూలధన పెట్టుబడులను కూడా ప్రోత్సహిస్తుంది.”

📚 విద్య, వ్యవసాయం: భవిష్యత్తుకు బీజాలు

ఈ బడ్జెట్‌లో విద్య, వ్యవసాయ రంగాలకు పెద్ద పీట వేశారు:

విద్యారంగం: స్కూల్ విద్యకు రూ. 31,805 కోట్లు, ఉన్నత విద్యకు రూ. 2,506 కోట్లు, నైపుణ్య శిక్షణకు రూ. 1,228 కోట్లు కేటాయించారు. విద్యా మంత్రి ప్రకారం, “మన పిల్లలకు నాణ్యమైన విద్యను అందించడం ద్వారా మాత్రమే రాష్ట్ర భవిష్యత్తును భద్రం చేయగలం. పాఠశాలల మౌలిక సదుపాయాలు, డిజిటల్ క్లాస్‌రూమ్‌లు, టీచర్ ట్రైనింగ్‌ పై ప్రత్యేక దృష్టి సారిస్తాం.”

వ్యవసాయం: వ్యవసాయ, అనుబంధ రంగాలకు రూ. 13,487 కోట్లు, ప్రత్యేక వ్యవసాయ బడ్జెట్‌గా రూ. 48,341 కోట్లు కేటాయించారు. మత్స్యకారుల చేపల వేట బంద్ సమయంలో ఆర్థిక సాయం కోసం రూ. 450 కోట్లు కేటాయించడం వారి జీవనోపాధికి భరోసా ఇస్తుంది.

కృషి విజ్ఞాన కేంద్రం కోఆర్డినేటర్ డాక్టర్ పద్మావతి అభిప్రాయం ప్రకారం, “వ్యవసాయంలో ఆదాయాన్ని రెట్టింపు చేయడానికి రైతులకు మద్దతుతో పాటు, ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం, విలువ ఆధారిత వ్యవసాయం, ఉత్పత్తి తర్వాత నష్టాలను తగ్గించే చర్యలు చాలా అవసరం. ఈ బడ్జెట్ అందుకు బలమైన పునాది వేస్తుంది.”

🏙️ అమరావతి నిర్మాణం: రాష్ట్ర రాజధాని అభివృద్ధికి ముందడుగు

అమరావతి రాజధాని నిర్మాణానికి బడ్జెట్‌లో ప్రత్యేక ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు. మున్సిపల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్, అర్బన్ డెవలప్‌మెంట్ శాఖకు రూ. 13,862 కోట్లు కేటాయించారు. అమరావతి ప్రాజెక్ట్ కోసం వరల్డ్ బ్యాంక్, ఆసియా డెవలప్‌మెంట్ బ్యాంక్, హడ్కో నుంచి నిధులు సమకూరుస్తారు.

నగర ప్రణాళిక నిపుణుడు డాక్టర్ రామకృష్ణ మాటల్లో, “స్థిరమైన రాజధాని లేకపోవడం వల్ల రాష్ట్ర అభివృద్ధి సుమారు ఐదేళ్లు వెనుకబడింది. అమరావతి నిర్మాణానికి ప్రత్యేక ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం వల్ల ఇప్పుడు పెట్టుబడులు, ఉద్యోగాలు, ఆర్థిక వృద్ధికి మార్గం సుగమం అవుతుంది.”

మౌలిక సదుపాయాల మెరుగుదలకు కొత్త ఊపునిచ్చే కేటాయింపులు:

• రోడ్లు, భవనాలకు రూ. 8,785 కోట్లు
• జల జీవన్ మిషన్‌కు రూ. 2,800 కోట్లు
• పోలవరం ప్రాజెక్ట్‌కు రూ. 6,705 కోట్లు
• గృహ నిర్మాణానికి రూ. 6,318 కోట్లు
• ఇండస్ట్రీ, కామర్స్‌కు రూ. 3,156 కోట్లు

💼 ఆర్థిక నిర్వహణ: సవాళ్లను ఎదుర్కొనే వ్యూహం

ఈ బడ్జెట్‌లో ఆదాయ లోటు రూ. 33,185 కోట్లుగా (జీఎస్‌డీపీలో 1.82%), ఆర్థిక లోటు రూ. 79,926 కోట్లుగా (జీఎస్‌డీపీలో 4.38%) అంచనా వేశారు. ఆర్థిక మంత్రి పయ్యావుల కేశవ్ మాటల్లో, “గత ప్రభుత్వం వదిలిన ఆర్థిక గందరగోళాన్ని సరిచేయడం పెద్ద సవాలు. ఆర్థిక క్రమశిక్షణ, రుణ భారం తగ్గించడం, రెవెన్యూ వనరులు పెంచడం ద్వారా మాత్రమే మన కోరుకునే అభివృద్ధి సాధ్యం.”

ఆర్థిక విశ్లేషకులు డాక్టర్ శివ కుమార్ అభిప్రాయం ప్రకారం, “సంక్షేమ కార్యక్రమాలతో పాటు ఆర్థిక నిర్వహణపై దృష్టి సారించడం చాలా అవసరం. ఈ బడ్జెట్‌లో సంక్షేమం, అభివృద్ధి, ఆర్థిక క్రమశిక్షణల మధ్య సమతూకం సాధించే ప్రయత్నం కనిపిస్తోంది.”

🌍 స్వర్ణాంధ్ర 2047: ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు దీర్ఘకాలిక లక్ష్యం

“స్వర్ణాంధ్ర 2047” అనే దీర్ఘకాలిక లక్ష్యం దిశగా ఈ బడ్జెట్ ఒక అడుగు అని ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు పేర్కొన్నారు. “సంపద సృష్టి, ఆరోగ్యం, సంతోషం కలిగిన సమాజాన్ని నిర్మించడమే మా లక్ష్యం. భారతదేశం స్వతంత్రం సాధించి శతాబ్ది జరుపుకునే 2047 నాటికి ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రపంచంలోనే ఉత్తమ రాష్ట్రాలలో ఒకటిగా నిలవాలన్నదే నా కల,” అని ఆయన అన్నారు.

రాష్ట్ర ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను మెరుగుపరచే విధంగా, వ్యవసాయం, పరిశ్రమలు, సేవా రంగాలలో సమతూక్య అభివృద్ధిని సాధించడం, ఉద్యోగ కల్పన, విద్యా-వైద్య సేవలలో పారదర్శకత, నాణ్యత వంటి అంశాలపై దృష్టి సారించే విధంగా ఈ బడ్జెట్ రూపొందించబడింది.

📈 నిపుణుల అభిప్రాయాలు: బడ్జెట్‌పై వివిధ కోణాలు

ఆర్థిక విశ్లేషకుల అభిప్రాయాల ప్రకారం, ఈ బడ్జెట్ రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థను పటిష్టపరిచే దిశగా మంచి ప్రయత్నమే అయినా, నిధులు సమకూర్చడం, ఆర్థిక లోటును తగ్గించడం వంటి సవాళ్లు ఉన్నాయి.

ప్రముఖ ఎకనమిస్ట్ ప్రొఫెసర్ శ్రీనివాస్ రావు అభిప్రాయం: “ఈ బడ్జెట్‌లో అభివృద్ధి, సంక్షేమం మధ్య బ్యాలెన్స్ చేయడం స్వాగతించదగ్గ విషయం. అయితే, సంవత్సరానికి 4.38% ఆర్థిక లోటు ఆర్థిక క్రమశిక్షణ విషయంలో ఆందోళన కలిగించే అంశం. మౌలిక సదుపాయాలకు కేటాయించిన నిధులు రాష్ట్ర భవిష్యత్ అభివృద్ధికి బాటలు వేస్తాయి.”

వైద్య రంగ నిపుణులు: “రూ. 25 లక్షల ఆరోగ్య బీమా ద్వారా పేదలకు, మధ్యతరగతి కుటుంబాలకు ఎంతో ఊరట కలుగుతుంది. ఈ పథకం వైద్య రంగంలో పారదర్శకత, సేవల నాణ్యత పెరగడానికి కూడా దోహదం చేస్తుంది.”

వ్యవసాయ విశ్లేషకులు: “రైతులకు ఆర్థిక సాయం అందించడం మాత్రమే కాకుండా, వ్యవసాయంలో మౌలిక మార్పులకు చొరవ తీసుకోవడం ముఖ్యం. ఈ బడ్జెట్‌లో మార్కెటింగ్, సేంద్రియ వ్యవసాయం, మైక్రో ఇరిగేషన్ వంటి అంశాలకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం మంచి పరిణామం.”

🔮 ముగింపు: కొత్త ఆశలు, కొత్త భరోసాలు

ఆంధ్రప్రదేశ్ 2025-26 బడ్జెట్ రాష్ట్ర ప్రజలకు కొత్త ఆశలను, భరోసాలను అందిస్తోంది. రూ. 25 లక్షల ఆరోగ్య బీమా, సూపర్ సిక్స్ పథకాలు, విద్య, వ్యవసాయం, మౌలిక వసతులపై దృష్టి సారించడం ఈ బడ్జెట్‌ను ప్రత్యేకం చేస్తున్నాయి.

బడ్జెట్ సమీక్షలో ఉన్న సవాళ్లు, అవకాశాలు, భవిష్యత్ ప్రణాళికలను సమతూకంగా పరిశీలిస్తే, ఈ బడ్జెట్ రాష్ట్ర ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను మెరుగుపరిచే దిశగా, ఆర్థిక స్థిరత్వం వైపు చేసిన ప్రయాణంగా చెప్పవచ్చు. ఎన్నికల హామీలను నెరవేర్చడంతో పాటు, భవిష్యత్ అభివృద్ధికి పునాదులు వేసే ప్రయత్నంగా ఈ బడ్జెట్‌ను చూడవచ్చు.

మీరు ఈ బడ్జెట్ గురించి ఏమనుకుంటున్నారు? ఏ పథకాలు మీకు ఎక్కువగా నచ్చాయి? కామెంట్స్‌లో మీ అభిప్రాయాలను తెలియజేయండి!